Фрэнк Гербертның "Дюнс" космик операсында "тәмләткеч катнашмасы" дип аталган кыйммәтле табигый матдә кешеләргә йолдызлар цивилизациясен булдыру өчен зур галәмдә йөрергә мөмкинлек бирә. Earthирдәге реаль тормышта сирәк металл элементлары дип аталган табигый металллар төркеме заманча технологияләр булдырырга мөмкинлек бирде. Заманча электрон продуктларның диярлек бу төп компонентларына сорау кискен арта.
Сирәк җирләрмеңләгән төрле ихтыяҗларны канәгатьләндерү - мәсәлән, керий нефтьне эшкәртү өчен катализатор буларак кулланылагадолиниуматом реакторларында нейтроннарны каплый. Ләкин бу элементларның иң күренекле сәләте аларның люминесенциясендә һәм магнитизмында.
Акыллы телефоныбызның экранын төсле итәр өчен, сирәк җиргә таянабыз, евро банкнотларының дөреслеген күрсәтү өчен флуоресцент кулланабыз, һәм оптик җепселле кабельләр аша диңгез төбендә сигналлар күчерәбез. Алар шулай ук дөньядагы иң көчле һәм ышанычлы магнитлар җитештерү өчен кирәк. Алар наушникларда тавыш дулкыннары ясыйлар, космоста санлы мәгълүматны көчәйтәләр, һәм җылылык эзләү ракеталары траекториясен үзгәртәләр. Сирәк җир шулай ук җил энергиясе һәм электр машиналары кебек яшел технологияләр үсешенә ярдәм итә, һәм хәтта квант санакларының яңа компонентларын чыгарырга мөмкин. Синтетик химик һәм мөстәкыйль консультант Стивен Бойд: “Бу исемлек чиксез. Алар бөтен җирдә
Сирәк җир Lanthanide lutetium һәм лантан белән 14 элементны аңлатайтрий, еш кына бер үк чыганакта була һәм Лантанидка охшаган химик үзлекләргә ия. Бу соры-көмеш төсле металллар гадәттә пластиклылыкка, эретү һәм кайнау нокталарына ия. Аларның яшерен көче аларның электроннарында. Барлык атомнар да орбита дип аталган төбәктә яшәгән электроннар белән әйләндереп алынган ядрәгә ия. Ядрәдән ерак урнашкан орбитадагы электроннар - Валент электрон, алар химик реакцияләрдә катнашалар һәм башка атомнар белән бәйләнешләр ясыйлар.
Күпчелек Лантанидның "f-электроннар" дип аталган тагын бер мөһим электрон төркеме бар, алар Валент электрон янындагы алтын зонада яшиләр, ләкин ядрәгә бераз якын. Невада, Рено университетының органик булмаган химик Ана де Беттенкурт Диас: "Нәкъ менә бу электроннар сирәк җир элементларының магнит һәм люминесцент үзлекләрен китерәләр."
Сирәк җирләр - 17 элементтан торган төркем (периодик таблицада зәңгәр төстә күрсәтелгән). Сирәк җир элементларының бер өлеше Лантанид дип атала (лутетий, Лу, плюс җитәкчелегендәге сызыклантан, Ла). Eachәрбер элементның кабыгы бар, гадәттә f электроннары бар, бу элементлар магнит һәм яктылык үзенчәлекләренә ия.
Пост вакыты: Июль-05-2023